Vanaf de eind jaren zeventig maakte Nederland kennis met een nieuw muzikaal fenomeen: punk. Follow The Music dook de archieven in en sprak met een aantal betrokkenen uit die tijd om uit te zoeken hoe het in Gelderland er aan toe ging. Deze keer: Speedtwins.
“Drie-akkoordenwerk, heerlijk om te doen”
“Speedtwins bestond eigenlijk uit twee goede muzikanten. Drummer Nico Groen en ik”, vertelt voormalig gitarist Leen Barbier. “Wij leerden een Engelsman genaamd Jody Daniel kennen en hij had wel leuke ideeën voor songs, maar kon het zelf niet lekker in lijnen zetten. Hij had ook verkering met Vera, de zus van drummer Nico. Toen is het idee ontstaan om samen muziek te gaan maken. Niet moeilijk doen, dan maar met wat mindere muzikanten. Zo zijn we begonnen. Dat klikte en paste perfect in die punksound. Het was allemaal maar drie-akkoordenwerk. Heerlijk om te doen.”
De oerbezetting bestaat buiten drummer Nico Groen, gitarist Leen Barbier en zanger Jody Daniel nog uit zangeres Vera Groen en bassiste Jacki. Alleen laatstgenoemde is geen ervaren muzikant. Zij is echter goed bevriend met Vera, de zus van drummer Nico en partner van zanger Jody. Tijdens een ontmoeting in de kroeg in 1977 wordt de band geboren.
Schoppen tegen de burgerlijkheid
Speedtwins is een typische punkband van de eerste lichting. Muzikanten die punk gaan spelen. Het uitzichtloze, het idee van no future dat vooral door de Engelse punkbands wordt gepredikt, speelt geen echte rol bij de oprichting van de Speedtwins. “Wij hadden niet het idee dat het crisis was, maar het interesseerde mij ook veel minder”, aldus Leen. “Ik vond het niet erg om de hele week boterhammen met pindakaas te eten. Je had geen gadgets en zo zoals tegenwoordig. Wel hadden wij een verschrikkelijke hekel aan dat CDA-achtige en die rechtse lui die in de Arnhemse politiek zaten. Daar zat je wel tegen aan te trappen. Vooral op de burgerlijke. Niet zozeer uit politieke overtuiging, maar daar ergerde je je aan. Het was echter niet zo dat wij tegen armoede moesten vechten. Volgens mij is er niet echt een definitie van punk. Het was anders dan anders gaan doen. Hier en daar provoceren en af en toe kattenkwaad. Klaar.“
Arnhemse Malcolm McLaren
Vlak na de oprichting van de band leren de de leden van Speedtwins Henk Jaspers kennen. “Hij had goede ideeën over hoe het er allemaal uit moest zien”, vertelt Leen. “Mede dankzij Henk kregen wij heel veel publiciteit. Binnen anderhalve maand van bij elkaar komen, songs uitzoeken en optreden hadden we een lp-deal. Kort daarna stonden we al in het voorprogramma van de Sex Pistols in onder andere de Stokvishal. Henk was een soort van Arnhemse Malcolm McLaren.”
De relatie tussen Henk Jaspers en Speedwins heeft inderdaad veel weg van relatie tussen de Sex Pistols en Malcolm McLaren. Laatstgenoemde is in de jaren zeventig de eigenaar van een winkel in London waar vooral extreme kleding met choquerende teksten wordt verkocht. In en rondom de winkel, die uiteindelijk SEX gaat heten en die hij samen met Vivienne Westwood runt, hangen vele jongeren rond. Onder hen de latere leden van Sex Pistols die elkaar dankzij Malcolm McLarren leren kennen. McLaren wordt uiteindelijk de manager van de Sex Pistols en hij heeft veel invloed op met name het uiterlijk, de houding en de marketing van de band.
Van de Speedtwins verschijnt begin 1978 de op rood vinyl gedrukte lp It’s More Fun To Compete. De lp wordt door de later bekende hardrock-dj Alfred Lagarde geproduceerd. Uiteindelijk zien nog twee singletjes het licht in dat jaar: een cover versie van My Generation van The Who en het eigen nummer Football Song. Laatstgenoemde is een nummer tegen het wereldkampioenschap voetbal dat in dat jaar in Argentinië wordt gehouden.
Vissenkoppen en loshangende ogen
De Speedtwins hebben door vrijwel heel Nederland gespeeld. Volgens gitarist Leen Barbier was het een chaotische tijd waarin veel mogelijk was, vol met de wildste taferelen. “Het ging allemaal heel snel en het was een grote chaos. Toen wij nog als voorprogramma speelden, werden wij bijvoorbeeld helemaal onder gespuugd. Dat was heel normaal. Daar was je niet bang voor. Er werden spuiten met pis volgezogen op de wc en daar werd je dan mee ondergespoten. Dat hoorde er allemaal bij.”
“Toen wij op een gegeven moment een voorprogramma hadden, traden wij een keer op met een Rotterdamse punkband genaamd Vissepunk. Zij speelde dus als voorprogramma voor ons. Die band kwam met emmers vol met vissenkoppen en graten. Die werden dan in het publiek gegooid. Tegen de tijd als wij als hoofdprogramma dan kwamen werd dat allemaal van de grond geraapt en teruggegooid. Dan zaten wij helemaal onder die rotzooi. Dat vonden we op een gegeven moment niet meer leuk.”
“Ik heb wel spannende dingen meegemaakt. Dat ze met bijlen probeerden de kleedkamers binnen te komen. Ik heb wel een aantal keer moeten vluchten door het raam. Er is een keer in Zoetermeer iemand het licht uit zijn oog geslagen. Terwijl men nog aan het knokken was, liep ik toen met die jongen naar keuken. Terwijl de tafels en stoelen door de lucht vlogen liep ik zijn oog een beetje in zijn oogkas te houden. Toen de politie daarna kwam en onze lui in het arrestantenbakkie moesten, werd alles kapotgeslagen. Dat was echt die scene daar. Die was in het Westen van het land veel harder. Daar had je ook felle antipunks en dat was puur om te rellen. Wij speelde het liefst in Groningen en Friesland. Dat was gewoon feest, hele tent op zijn kop. Daar gingen de mensen meer voor de lol naartoe. Ach, ik heb het meegemaakt en overleefd. Mijn gitaar en kleren waren vaak zo smerig. Ik kan mij niet meer voorstellen dat ik dat allemaal over mij heen liet gaan.”
Je mag niet evolueren!
Hoewel Speedtwins pas in 1980 definitief uit elkaar gaat, valt de originele bezetting van de band een jaar na de oprichting al uit elkaar. “We hadden de elpee gemaakt en daarna nog de single Football Song. Daarna hadden Nico en ik het wel een beetje gehad”, legt Leen uit. “Ik wilde op een gegeven moment weer meer gepolijste muziek maken. De punk was een fijne belevenis en ik heb het meegemaakt, heerlijk. Maar ik was geen heel erg heftig overtuigde punker. Ik was muzikaal gewoon even punker geworden. Daarvoor maakte ik ook al meer gepolijste muziek. Het vervelende van punk was dat ik muzikaal niet mocht evolueren en daar had ik als muzikant gewoon behoefte aan.”
Zoals gezegd gaat Speedtwins na het vertrek van Leen nog in verscheidene samenstellingen verder. De band houdt pas definitief op te bestaan als zanger Jody Daniel begin jaren tachtig met zijn motor verongelukt. In die tussentijd verschijnt nog de single Blackmail/Bomb In The Jukebox en de liveplaat Concert t.b.v. De Bootvluchtelingen.
Door: Erik Nijsten