In de rubriek De Platenkast gaat Follow The Music op bezoek bij iemand uit de muziekscene om eens in zijn of haar platenkast te neuzen. In deze aflevering Frans de Waard, de man achter Korm Plastics, Kapotte Muziek, Beequeen, Freiband en nog heel veel meer.
Wat staat er nu op?
“Tomotsugu Nakamura met de cd Soundium. Ik krijg elke dag post voor Vital Weekly om te recenseren. Vandaag was het een viertal cd’s uit Japan en dit was daar een van.”
Hoeveel cd’s en platen krijg je per dag binnen?
“Dit waren nu vijf cd’s, één single en twee cassettebandjes. Ik krijg dan nog de postpakkettendienst en er is nog een man die met een busje pakketten vanuit Amerika aflevert. Ik ben nu al anderhalf jaar bezig om te bekijken wat ik eigenlijk heb aan muziek. En dan vooral dingen die ik heb gekregen en heb bewaard. Ik koop zelf zelden muziek. Ik doe Vital Weekly nu al bijna een jaar of twintig. Als ik iets krijg toegezonden dat ik echt goed vind, dan bewaar ik het. Anderhalf jaar geleden kreeg ik een boek over muziek uit Nieuw-Zeeland. Toen kwam ik erachter dat ik eigenlijk best veel van die muziek had. Die heb ik toen weer allemaal gedraaid en toen bedacht ik dat ik niets nieuws meer moet downloaden. Eerst maar eens gaan kijken wat ik al heb.”
Luisteren naar wat je hebt dus?
“Ja, luisteren naar wat ik heb. Maar ook wegdoen van dingen waarvan ik denk: dat hoef ik eigenlijk niet meer te hebben. Zo heb ik jarenlang Merzbow verzameld. Totdat ik op een gegeven moment dacht: waarom doe ik dit eigenlijk? Daar ben ik dan ook al jaren geleden mee gestopt, want ik kwam zelfs een cd tegen die nog in het cellofaan zat. Dat is dan ook weer overdreven. Als ik geen cd’s hoef te recenseren, ben ik dus bezig met luisteren naar wat ik hier allemaal heb staan. Dat duurt nu al anderhalf jaar. Mijn criteria zijn: vind ik het goed? Ga ik het binnen nu en tien jaar nog een keer draaien? Of klinkt het als iets wat ik zelf kan doen? Als dat laatste het geval is, dan is het misschien niet noodzakelijk om het te bewaren.”
Is er een bepaald genre waar je het meest naar luister?
“Ik kwam erachter dat ik de muziek waar ik tien jaar geleden naar luisterende, niet meer zo interessant vind. Vooral de techno-achtige minimalistische Clicks ’n Cuts vind ik nu niet meer interessant. Minimalistische muziek en drones vind ik wel nog steeds erg goed. Vanmorgen luisterde ik David Maranha, een Portugees, met een soort langgerekte toon op een piano. Dat vind ik ook nog goed. De ambient/housedingen uit de jaren negentig van Aphex Twin en The Orb vind ik ook nog wel steeds leuk.”
Met welke muziek ben je thuis opgegroeid?
Frans begint te lachen, biedt mij nog een kop koffie aan en grijpt twee boeken uit de kast. “Ken je deze twee componisten?”, vraagt hij mij terwijl hij een tweetal boeken van Dvorak en Barthok in mijn handen duwt. “Kijk maar even wie het boek geschreven heeft.” In een van de boeken staat ‘met muzikale wensen van papa’ geschreven. “Mijn vader heeft die boeken geschreven. Ik heb ook aan beide boeken meegewerkt. Het was die klassieke muziek waar ik mee ben opgegroeid. En mijn vader was ook niet zuinig met het volume. Dat moest echt hard gedraaid worden. Eind jaren vijftig heeft hij ook een half jaar bij de schoondochter van Dvorak gewoond in Praag. Het idee was om er een boek over te schrijven. Dat heeft hij ook gedaan, maar dat wilde niemand in de jaren zestig uitgeven. Eind jaren tachtig kwam uitgever Gottmer met een nieuwe componistenreeks. Mijn vader belde gewoon die uitgever op en zei ‘gefeliciteerd met de nieuwe reeks over componisten, maar wie gaat eigenlijk het boek over Dvorak schrijven’. Dat wisten ze dan nog niet, wellicht dat ze een boek gingen laten vertalen. ‘Maar hoezo, wilt u het schrijven?’ ‘nee’ had mijn vader toen gezegd, ‘ik heb het al geschreven.’ Zo brutaal was hij dan ook weer wel. Hij mocht toen langskomen en samen met de uitgever hebben ze het boek herschreven zodat het in de reeks paste. Mijn vader vroeg toen aan zijn geschiedenis studerende zoon of die even een hoofdstukje over de geopolitieke achtergrond van Tsjecho-Slowakije vanaf de middeleeuwen tot aan het jaar dat Dvorak geboren was wilde schrijven.”
“Mijn vader draaide dus alleen maar klassieke muziek. En zoals het hoort, vond hij alle andere muziek van nul en generlei waarde. Hij vertelde ook dat de muziek waar ik naar luisterde kapotte muziek was. Daar komt de naam vandaan. Hij heeft dat bedacht. Hij zei dat hij niet wist of het punk of funk was, voor hem was het allemaal kapotte muziek. Hij zei ook dat de muziek waar ik mee bezig was, geen ever lasting value had. Klassieke muziek volgens hem wel. Dvorak was immers allang dood en de muziek hoorde je ook nog steeds. Maar ja, Vivaldi was ook allang dood en daar hoorde je lange tijd ook niets meer van. Totdat iemand de vier jaargetijden uit de la viste. Maar dat vond mijn vader niet relevant.”
Heb je een plaat die je dierbaar is?
“Ja zeker. Jonathan Richman and the Modern Lovers – Egyptian Reggae. Met handtekening!”
Waarom is die zo dierbaar?
“Dat is mijn eerste singletje ooit dat ik zelf gekocht heb. Jonathan Richman komt uit Boston en was erg beïnvloed door de Velvet Underground. Hij was echter veel speelser. Een paar jaar geleden speelde hij in de Roepaen. Met Freek (Kinkelaar, medebandlid van Beequeen, red.) ben ik er toen heen gegaan. Jonathan Richman speelde met een drummer en hij speelde zelf op een akoestische gitaar. Freek had een lp meegenomen en ik mijn eerste singeltje. Na afloop zijn we naar zijn kleedkamer gegaan. Daar stond toen ook nog een andere man. Op een gegeven moment komt Jonathan Richman naar buiten met een opschrijfboekje en daar stond in ‘doctors order: must not speak after concert’ dus hij komt naar buiten, wijst daarop, hij zet de handtekening en weg was hij weer. Hij heeft geen woord gezegd. Mijn tweede single is Eve Of The World van Jeff Wayne uit de film War of The Worlds. Mijn derde was een heel kitscherig singletje, was Arabian Affair van Abdul Hassan Orchestra. Dat is opgenomen met fake kitscherige strijkers. Als je alle drie naast elkaar zet, dan is het opmerkelijke dat ze alle drie instrumentaal zijn. Mijn voorliefde voor instrumentale muziek zat er dan ook al vroeg in.”
Zijn er ook bands, platen of muzikanten waar je een hekel aan hebt?
“Over het algemeen kan ik er wel iets over zeggen. Jaren geleden was ik bevriend met iemand die als hij een e-mail kreeg van mensen die iets van hem wilden waar hij totaal geen zin in had of van iemand die iets zei dat hem tegen de haren in streek, dan het mailtje gewoon weggooide. Hij had zichzelf aangeleerd daar niet meer op te reageren. Ik dacht toen dat je dat altijd zou moeten doen. Als je iets hoort en je denkt: waar gaat dit over? Dan moet je dat gewoon weggooien en er niet meer over nadenken. Laatst stond er iets in de Volkskrant van Pharrell Williams over dat nummer Happy. Daar stond bij dat je vast dood bent, als je daar niet vrolijk van wordt. Ik dacht: dan zal ik wel dood zijn, ik werd daar chagrijnig van. Maar het nummer Get Lucky van Daft Punk vind ik ook niets. In de jaren zeventig is er toch veel betere disco gemaakt.”
“Soms krijg ik voor Vital Weekly dingen binnen die ik dan ook negatief recenseer. Ik bedoel, mensen sturen het op en dan is er een verwachtingspatroon. Laatst had ik de nieuwe cd van Raz Ohara ontvangen. Die heb ik doorgestuurd naar iemand van wie ik dacht dat hij wel leuk zou vinden om het te recenseren. Nou, die vond slechts één nummer goed, de rest vond hij helemaal niets. Dat enige nummer dat hij goed vond was ook nog een cover. Toen dacht ik: oké, ik ken nog iemand die nog iets jonger is, kijken of hij iets met die cd kon. Die kon er ook helemaal niets mee. En als ik dan dat hoesje zie, dan kan ik daar weer niets mee. Waarom die baard? Waarom staat hij met zijn kop op het hoesje?”
Wat maakt het dan slecht?
“Ik vind het compositorisch niet goed in elkaar zitten. Het hangt als los zand aan elkaar, het zijn allemaal geluidjes. Dat vind ik al minder. Dit is ontleent aan dub denk ik, althans, dat zou kunnen. Het suggereert naar mijn idee ook heel veel atmosfeer, maar het werkt mij op mijn zenuwen. Ik heb echt geprobeerd om dit aan mensen te slijten die er wel iets in zagen, maar het zat er niet in. Ik heb er dan ook mijn eigen negativiteit op los gelaten. Het suggereert ook emotie. En daar kan ik in muziek weinig mee. Emotie werkt immers meer op privéniveau. Wat hij aan emotie in zijn muziek stopt, is van hem, niet van jou en mij. Ik heb hetzelfde met de Formidable (ceci n’est pas une leçon) van Stromae, waarin hij half dronken over straat loopt. Dat soort dingen zijn, althans voor mij, veel te veel bedacht. Dat heeft te maken met marketing. Daarom heeft die man van Raz Ohara ook een baard. Dat is nu hip.“
“Overigens als ik iets slecht denk te vinden wil ik meestal onderzoeken of dat klopt. Ik heb jarenlang geroepen dat ik Frank Zappa niks vind tot ik me bedacht: hoeveel heb je nu echt gehoord? Dus ik heb 10 GB van hem gedownload en kan nu zeggen: er zitten zeker leuke platen tussen maar het is allemaal erg op Amerika gericht (terecht natuurlijk, maar what’s it to me?) en erg jazz like. Ik heb niet veel van deze download bewaard.”
Heb je ook nog een schaamplaat? Een plaat die niemand zou verwachten van jou?
“Oh jazeker.” Frans pakt een bak met cd’s en begint er doorheen te bladeren. “Dit is een echte guilty pleasure: Jona Lewie met Stop The Cavalry. Dit kun je eigenlijk niet meer met goed fatsoen draaien. Daarnaast ben ik groot fan van New Order en ook nog steeds een groot Gary Numan-fan. Ik ben echter niet uitgerukt om het concert te zien onlangs” Als we verder bladeren komen we ook cd’s van Madonna, Ultravox, Happy Monday, Nirvana en Abba tegen. “Ik ben ook echt Abbafan. Ik ben verder eigenlijk wel fan van Queen, The Police en The Doors. Dat heeft denk ik te maken met het tijdvak waarin je opgroeit: alle muziek van rond je 15-20ste blijft je dierbaar ook al vinden anderen het nog zo kut. The Police was leuk toen, maar Sting solo? Get a life.”
Heb je nog tips?
“De eerste drie elpees van Fisher Z die kan ik iedereen aanraden. Idea Fire Company vind ik erg onderschat. Dat is de band van Scott Foust met wie ik in The Tobacconists speel. Dat vind ik erg goed. Al die kosmische muziek revival en dit wordt dan vergeten. Waarom Emeralds wel? Idea Fire Company hadden in een gerechtvaardigd leven veel bekender moeten zijn.”
Door: Erik Nijsten